Brief aan Schiphol

Geachte heer Sondag,

Kiezen voor een stiller, schoner en beter Schiphol. Onder die noemer maakte u onlangs uw plannen voor de toekomst bekend. U noemt daarbij acht actiepunten die voor een verbetering voor omwonenden en werknemers moeten zorgen. Wij zijn blij met de aandacht voor de leefkwaliteit en uw erkenning van een te langdurende focus op groei en te weinig aandacht voor de tol daarvan. Ook waarderen wij uw intentie en streven naar een verbetering van de leefomgeving ten zeerste.

U stelt op uw website dat dit plan de enige manier is om, gebaseerd op concrete maatregelen, vertrouwen van medewerkers, passagiers, buren, politiek en samenleving terug te winnen. Hoewel de gemeente Uithoorn de intenties waardeert, hebben wij wel zorgen over met name twee maatregelen: de (gedeeltelijke) nachtsluiting en het opheffen van de reservering voor de parallelle Kaagbaan. Deze maatregelen leveren mogelijk geen verbetering op voor onze inwoners, maar zelfs een verslechtering van de leefkwaliteit.

Uithoorn en de Zuidoosthoek

De gemeente Uithoorn, gelegen onder de route vanaf de Aalsmeerbaan in de zogeheten Zuidoosthoek, ervaart zowel de lusten als de lasten van de nabije aanwezigheid van Schiphol. Wel constateren wij dat de afgelopen jaren met name de lasten onevenredig zijn gegroeid. Voor veel van onze inwoners is het acceptabele geluidsniveau al geruime tijd overschreden. Wij vinden daarom dat élke maatregel en ontwikkeling met betrekking tot Schiphol moet leiden tot het herstellen van de verstoorde balans tussen Schiphol en de leefkwaliteit in onze gemeente. Keer op keer (o.a. door Alders, ORS, Van Geel, BRS, ministerie IenW, Schiphol en LVNL) wordt de situatie in de Zuidoosthoek erkend als overbelast en wordt gesteld dat speciale aandacht en passende maatregelen noodzakelijk zijn. Opnieuw zien wij tot onze grote frustratie en zorg deze erkenning niet terug in de voorgestelde punten. Dat komt met name door het punt van nachtsluiting en het opheffen van de reservering voor de parallelle Kaagbaan.

Verschuiving van overlast

De Aalsmeerbaan is een secundaire baan. Toch zien wij de laatste jaren een forse groei op deze baan, onder andere door verschuiving van vluchten vanaf de Kaagbaan. Deze schreefgroei dient hersteld te worden, zodat het gebruik van de Aalsmeerbaan fors wordt verminderd.

Jaartal	Totaal aantal vliegbewegingen	Totaal aantal starts
2008	450.000	starts Kaagbaan 101.288 starts Aalsmeerbaan 38.239
2013	440.000	starts Kaagbaan 74.890 starts Aalsmeerbaan 36.789
2019	497.642	starts Kaagbaan 79.325 starts Aalsmeerbaan 62.575

Afbeelding: Schema aantal vliegbewegingen en starts Kaagbaan en Aalsmeerbaan Schiphol.

Gedeeltelijke nachtsluiting

Ten aanzien van nachtsluiting zien wij verschuiving van vluchten als grootste risico als het gaat om de leefkwaliteit van onze inwoners. Wij gunnen iedereen een goede nachtrust, maar wij zijn bezorgd over de uitwerking en gevolgen van deze maatregel. De Aalsmeerbaan, als secundaire baan, wordt niet gebruikt voor nachtvluchten; de overbelasting hier vindt overdag en ’s avonds plaats. U heeft het over jaarlijks ongeveer 10.000 nachtvluchten minder. Wat zijn de effecten van een sluiting op de primaire banen in de nacht, voor de secundaire banen overdag en aan de randen van de nacht? Want als er ’s nachts minder wordt gevlogen en het totaal aantal vluchten neemt niet met datzelfde aantal af, dan worden die 10.000 vluchten dus verschoven naar de dag en leiden daar tot verzwaring van de (geluid)uitstoot. De kans is groot dat deze (ook) op de secundaire banen terechtkomen. Tegenovergesteld dus aan onze noodzaak voor minder geluidoverlast! In het ergste geval resulteert een nachtsluiting in extra vluchten vroeg in de ochtend of in de loop van de avond. Precies het moment dat de kinderen naar bed gaan. Wij willen juist af van de piekuren in de avond; wij willen minder herrie en uitstoot, in plaats van meer. Daarom vragen wij u: geldt de nachtrust waar Schiphol naar streeft ook voor onze kinderen? Deze garantie ontvangen wij graag.

Reservering parallelle Kaagbaan

Hoewel de gemeente Uithoorn niet per se voor of tegen de realisatie van deze baan is, zou de parallelle Kaagbaan de voornoemde scheefgroei kunnen herstellen. Wij zijn blij dat u onze positie hierin op uw website erkent: “Voor het gebied ten zuidoosten van Schiphol, dat vanuit hinderperspectief mogelijk wel baat had bij de realisatie van de extra baan, wordt vol ingezet op de uitvoering van het Minder Hinder programma.” Welke maatregelen zijn dat dan, vragen wij ons af, die zo substantieel zijn dat de scheefgroei hersteld kan worden?

Overige door u voorgestelde maatregelen

Uw eerste actiepunt is gericht op grenzen voor geluid en uitstoot in plaats van sturing op aantallen. Wij zijn blij als er een plan komt voor individuele bescherming van onze inwoners en vinden aantallen op zich geen afdoende sturingsmechanisme. Gezien onze ervaringen met maatregelen die als positief worden gepositioneerd, maar geen verbetering voor onze inwoners opleveren, zijn wij echter sceptisch. De ervaring leert dat per saldo sprake kan zijn van een verbetering, terwijl het een verslechtering oplevert voor de gemeente Uithoorn. Een maximumaantal is voor ons dan ook een harde bescherming die wij vooralsnog noodzakelijk achten, totdat het tegendeel bewezen en voor al onze inwoners gegarandeerd wordt.

Daarnaast zijn wij positief over het voornemen om luidruchtige vliegtuigen te weren en om het aantal vluchten, in dit geval van privéjets, te verminderen. Uw aandacht voor vrachtverkeer is noodzakelijk voor ondernemers binnen en buiten onze regio. Tot slot zijn wij benieuwd naar de uitwerking van het voornemen voor een jaarlijkse donatie in een Omgevingsfonds, maar geven wij als kanttekening mee dat het fonds geen vrijbrief of compensatie is voor de ervaren overlast. Dit is een zorg die wij vaak horen van onze inwoners. De mate van overlast die een deel van de inwoners uit Uithoorn en de Kwakel treft, is door geen enkel fonds te compenseren.

Maatregelen voor Uithoorn en De Kwakel

Wij vinden dat het gebruik van de Aalsmeerbaan substantieel omlaag moet en er een herstel plaats moet vinden van de scheefgroei. Het is niet aan ons om de juiste maatregelen hiervoor te ontwikkelen en realiseren. Wij zien wel dat het nog niet gebeurt. De parallelle Kaagbaan zou daar onder voorwaarden een oplossing voor kunnen bieden. Deze reservering wilt u echter laten vallen. Het is ongeloofwaardig om enerzijds te erkennen dat de Zuidoosthoek overbelast is en anderzijds vluchten toch naar de Aalsmeerbaan te verschuiven. Vluchten moeten niet worden verschoven naar gebieden die toch al overbelast zijn. Wij vrezen dat uw voorgestelde gedeeltelijke nachtsluiting wel tot die verschuiving leidt. Wij blijven dan ook bij ons standpunt dat minder vluchten de enige mogelijkheid is om de overlast in de gemeente Uithoorn te verminderen. Sterker nog, om verschuiving naar de secundaire banen te voorkomen kan een nachtsluiting alleen worden ingevoerd als de krimp groter wordt dan eerder bedacht. Daarnaast zien wij twee maatregelen die wezenlijk kunnen bijdragen aan minder overlast voor de Zuidoosthoek: opheffen van de avondpiek en NADP1 weer invoeren als basis startprocedure.

Tot slot

Uw voornemen om tot een verbetering van de leefomgevingskwaliteit voor omwonenden te komen juichen wij toe, maar wij zijn ook bezorgd over een eventuele verschuiving van overlast naar de toch al overbelaste Aalsmeerbaan. Dat is niet uit te leggen en staat haaks op uw voornemen om de leefkwaliteit te verbeteren. Wij roepen u op om nu echt werk te maken van de gezonde leefkwaliteit van de Zuidoosthoek.

Graag gaan wij hierover verder met u in gesprek.

Hoogachtend,
Burgemeester en wethouders van Uithoorn.